Тезисы

МӘМС ТУРАЛЫ ЗАҢДЫ ТҮСІНДІРУ БОЙЫНША ТЕЗИСТЕР

ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитетіне медициналық қызметтердің сапасын бақылау саласында қадағалау функциясы мен жедел ден қою шаралары берілетін болады.

Бұл норма міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесін жетілдіру бойынша қабылданған заңда көзделген.

МФБК-ның қадағалау функциясы өрескел бұзушылықтар мен заңсыз медициналық қызметке ұзақ келісімдерсіз және сотқа жүгінбей жедел ден қоюға мүмкіндік береді. Бұл бұзушылықтарға уақтылы ден қоюға, медициналық көмек көрсету кезіндегі қауіпсіздік шараларын күшейтуге, пациенттерді қорғауға және денсаулық сақтау саласындағы бақылаудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

Бүгінгі таңда Комитет мемлекеттік бақылау шеңберінде тиісті лицензияларсыз, медициналық көмек көрсету стандарттары мен ережелерін өрескел бұзушылықпен атқарылған заңсыз медициналық қызмет жағдайларын анықтайды.

ТЕЗИСЫ ПО РАЗЪЯСНЕНИЮ ЗАКОНА ОБ ОСМС

Комитет медицинского и фармацевтического контроля Министерства здравоохранения РК будет наделен надзорной функцией и мерами оперативного реагирования в сфере контроля качества медицинских услуг.

Данная норма предусмотрена в принятом законе по совершенствованию системы обязательного социального медицинского страхования (ОСМС).

Надзорная функция КМФК позволит оперативно реагировать на грубые нарушения и незаконную медицинскую деятельность без длительных согласований и обращений в суд. Она позволит своевременно реагировать на нарушения, усилит меры безопасности при оказании медицинской помощи, защиту пациентов и повысит эффективность контроля в сфере здравоохранения.

Сегодня Комитет, в рамках государственного контроля, выявляет случаи незаконной медицинской деятельности — без соответствующих лицензий, с грубыми нарушениями стандартов и правил оказания медпомощи.

МӘМС туралы заңды түсіндіру бойынша тезистер

Қызметкерлер мен жұмыс берушілер үшін жарналар базасының жоғарғы шегін арттыру

МӘМС жүйесінің қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап МӘМС жүйесіне жарналар мен аударымдарды есептеу үшін базаның жоғарғы шегін арттыру ұсынылады.

Енді жұмыс берушілер жарналарды 40 ЕТЖ-дан аспайтын сомадан, ал қызметкерлер – 20 ЕТЖ-ға дейінгі сомадан аударатын болады.

Бұл шешім бір уақытта мынаған мүмкіндік береді:

🔸 бизнес пен азаматтарға жүктемені азайту,

🔸 сақтандыру моделінің тұрақтылығы мен қаржылық тұрақтылығын сақтау.

______________

салық салынатын базаның жаңа шегін жүргізу:

 Жүйенің әділдігін арттырады: қазір табысы жоғары адамдар пропорционалды түрде аз төлейді.

 МӘМС қаржылық тұрақтылығын нығайтып, 2026 жылы қосымша 200 млрд теңгені қамтамасыз етеді.

Бұл шара қанша қазақстандыққа әсер етеді?

МӘМС жарналары табысы 3 млн 400 мың теңгеден асатын 20 мың қызметкер үшін ғана ұлғаяды. Бұл елдегі барлық жалдамалы жұмысшылардың 0,36%-ын құрайды.

Жалпы, бұл норма 850 мың теңгеден астам табысы бар жалдамалы қызметкерлердің 9%-ына әсер етеді. Жұмысшылардың 91%-ы үшін ештеңе өзгермейді.

Егер біз цифрлармен сөйлесетін болсақ

ҚАЗІР: орташа жалақысы 300 мың теңге болатын қызметкерлер МӘМС жарнасын 6 мың теңге немесе табыстың 2% деңгейінде төлейді.

Орташа жалақыдан 5 есе жоғары 1,5 млн теңге кіріс кезінде 10 ЕТЖ (850 мың теңге) жоғарғы шегі іске қосылады, сондықтан жарна 17 мың теңгеден немесе табыстың 1,1%-ынан аспайды.

Орташа жалақыдан 10 есе жоғары 3 млн теңгедегі табыстан МӘМС жарнасы 17 мың теңгеге немесе табыстың 0,6%-на тең болып қалады.

ӨЗГЕРІСТЕРДЕН КЕЙІН: 2026 жылдан бастап ЕТЖ мөлшерін ескере отырып, МӘМС-ке жалдамалы қызметкерлер мен жұмыс берушілердің жарналары мен аударымдарын есептеу үшін соманың жоғарғы шегі:

Қызметкерлер үшін-1,7 млн теңге және ең жоғары аударымдар айына 34 мың теңгені құрайды;

Жұмыс берушілер үшін – 3,4 млн теңге және ең жоғары аударымдар айына 102 мың теңгені құрайды.

Есте сақтау маңызды! Жұмысшылар мен жұмыс берушілер үшін жарна мөлшерлемесі өзгермейді. МӘМС жүйесіне жарналар мен аударымдарды есептеу үшін кірістердің жоғарғы шегі ғана көтеріледі!

МЕМЛЕКЕТ ЖАРНАЛАРЫНЫҢ МӨЛШЕРЛЕМЕЛЕРІН КЕЗЕҢ-КЕЗЕҢІМЕН АРТТЫРУ

Бүгінгі таңда халықтың жеңілдетілген санаттары үшін мемлекеттің МӘМС жарналары 2%-ды құрайды, ал:

Словакияда мөлшерлеме – 14%.

Литвада – 9%.

Чехияда – 14,5%.

2027 жылдан бастап мемлекет жарналарын 2037 жылға қарай 2%-дан 4,7%-ға дейін кезең-кезеңімен арттыру көзделген. Бұл:

* Жұмысшылар мен жұмыс берушілер үшін жарналарды ұлғайтпауға.

* Ұзақ мерзімді перспективада медициналық көмекті қаржыландырудың тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік береді.

⚖️ Біз МӘМС жүйесін барлық қатысушылар үшін нақты, әділ және түсінікті ережелермен қалыптастырамыз.

Бұл жүйенің негізгі бенефициары – пациент. Біздің міндетіміз – оған уақтылы, сапалы және қолжетімді медициналық көмек көрсету.

ТЕЗИСЫ ДЛЯ РАЗЪЯСНЕНИЯ ЗАКОНА ОБ ОСМС

Повышение верхнего предела базы взносов для работников и работодателей

Для обеспечения финансовой устойчивости системы ОСМС с 1 января 2026 года предлагается повышение верхнего предела базы для исчисления взносов и отчислений в систему ОСМС.

Теперь работодатели будут отчислять взносы с суммы, не превышающей 40 МЗП, а работники — с суммы до 20 МЗП.

Это решение позволит одновременно:
🔸 снизить нагрузку на бизнес и граждан,
🔸 сохранить устойчивость и финансовую стабильность страховой модели.

ведение нового предела облагаемой базы:

– Повысит справедливость системы: сейчас лица с высокими доходами платят пропорционально меньше.

– Укрепит финансовую стабильность ОСМС, дополнительно в систему ОСМС на лечение пациентов поступит еще 200 млрд тенге в 2026 году.

Сколько казахстанцев коснется эта мера?

Взносы на ОСМС увеличатся только для 20 тысяч работников, чей доход составляет выше 3 млн 400 тыс. тенге. Это 0,36 % от всех наемных работников по стране.

В целом, данная норма затронет 9% наемных работников, имеющих доходы свыше 850 тыс. тенге. Для 91% работников ничего не изменится.

Если говорить цифрами

СЕЙЧАС: Работники со средней зарплатой в 300 тыс. тенге оплачивают взнос на ОСМС 6 тыс. тенге или на уровне 2% от дохода.

При доходе в 1,5 млн тенге, что в 5 раз выше средней зарплаты, срабатывает верхний предел в 10 МЗП (850 тыс. тенге), поэтому взнос не превышает 17 тыс. тенге, или 1,1% от дохода.

С дохода в 3 млн тенге, что уже в 10 раз выше средней зарплаты, взнос на ОСМС остается таким же – 17 тыс. тенге, или 0,6% от дохода.

ПОСЛЕ ИЗМЕНЕНИЙ: С 2026 года верхний предел суммы для исчисления взносов и отчислений наемных работников и работодателей на ОСМС с учетом размера МЗП составит:

Для работников – 1,7 млн тенге и максимальные отчисления составят 34 тыс тенге в месяц;

Для работодателей – 3,4 млн тенге и максимальные отчисления составят 102 тыс в месяц.

Важно помнить! Ставка взносов для работников и работодателей не меняется. Повышается только верхний порог доходов для исчисления взносов и отчислений в систему ОСМС!

ПОЭТАПНОЕ ПОВЫШЕНИЕ СТАВОК ВЗНОСОВ ГОСУДАРСТВА

На сегодняшний день взносы государства в ОСМС за льготные категории населения составляют 2%, в то время как:

В Словакии ставка — 14%.

В Литве — 9%.

В Чехии — 14,5%.

С 2027 года предусмотрено поэтапное повышение взносов государства с 2% до 4,7 % к 2037 году. Это позволит:

– Не увеличивать взносы для работников и работодателей.

– Поддерживать стабильность финансирования медицинской помощи в долгосрочной перспективе.

⚖️ Мы формируем систему ОСМС с чёткими, справедливыми и понятными правилами для всех участников.

Главный бенефициар этой системы — пациент. И наша задача — обеспечить ему своевременную, качественную и доступную медицинскую помощь.

МӘМС ТУРАЛЫ ЗАҢДЫ ТҮСІНДІРУ БОЙЫНША ТЕЗИСТЕР

МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ БІРЫҢҒАЙ БАЗАЛЫҚ ПАКЕТІ: АШЫҚТЫҚ ЖӘНЕ ҚОЛЖЕТІМДІЛІК

Қазақстанда міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесіндегі бірқатар негізгі жаңалықтарды көздейтін заң қабылданды.

Үздік халықаралық практикаларға сәйкес Денсаулық сақтау министрлігі еліміздің әрбір тұрғыны үшін денсаулық сақтаудағы базалық кепілдіктерді іске асыруға және медициналық көмекті қаржыландырудың ұзақ мерзімді тұрақтылығына бағытталған бірқатар өзгерістер енгізді.

📌 2024 жылғы 2 қыркүйектегі жолдауында Мемлекет басшысы бюджет мүмкіндіктері мен азаматтардың қажеттіліктері бойынша теңдестірілген базалық мемлекеттік медициналық көмектің бірыңғай пакетін қалыптастыруды тапсырды.

Бұл қадам мыналарға бағытталған:

* мемлекеттік және сақтандыру бағдарламалары арасындағы қайталануды жою;

* пациенттер үшін де, дәрігерлер үшін де медициналық қызметтер тізбесінің айқын шекаралары мен ашықтығын қамтамасыз ету;

* медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасын арттыру.

2026 жылдан бастап медициналық көмектің бірыңғай пакетіне кезең-кезеңімен көшу басталады:

* ТМККК мен МӘМС-ті нақты ажырату, қызметтердің қайталануын болдырмау

* Аурулардың ерте профилактикасының қолжетімділігі

* МӘМС мәртебесіне қарамастан барлық азаматтар үшін онкологиялық ауруларды анықтауға арналған скринингтер

* Әлеуметтік мәні бар ауруларға күдік туындаған жағдайда тегін зерттеп-қараулар

* Ресурстарды қайта бөлу арқылы жүйенің қаржылық тұрақтылығы

* Нақты сақтандыру моделіне жақындау

🔬 Қаржыландырудың бір пакеттік моделіне көшу үшін Денсаулық сақтау министрлігі сыртқы сарапшылармен бірлесіп барлық медициналық қызметтер мен олардың құнына ауқымды талдау жүргізді.

🎯 Біздің басымдығымыз өзгеріссіз қалады — бұл әлеуметтік мәртебеге қарамастан халықты МӘМС/пен барынша қамту.

______________

🩺 Не өзгереді:

✅ Ауруларды ерте анықтау:

Бірыңғай пакет әлеуметтік мәні бар ауруларды ерте диагностикалау бойынша кепілдіктерді кеңейтеді.

Мысалы, онкоскринингтер сақтандыру мәртебесіне қарамастан барлық қазақстандықтарға қолжетімді болады.

ТМККК пакетінде онкоскринингтердің жалпыға бірдей қолжетімділігі обырды ерте сатысында уақтылы тиімді диагностикалауға және емдеуге мүмкіндік береді.

Бүгінгі таңда ТМККК шеңберінде диагностика тек туберкулез және АИТВ инфекциясы бойынша, қалған әлеуметтік мәні бар ауруларды диагностикалау МӘМС шеңберінде жүргізілетінін атап өту маңызды.

Бұл ретте сақтандырылмаған адамдар медициналық қызметтердің базалық пакетіне қол жеткізуді сақтайды, мысалы:

– Емханаларға алғашқы өтініш;

– Вакцинациялау және ерте диагностикаға онкоскринингтер;

– Әлеуметтік мәні бар ауруларға күдік туындаған жағдайда диагностика;

– Жедел медициналық көмек;

– Өмірге қауіп төндіретін жағдайларда пациенттерге шұғыл медициналық көмек;

– Диагностика, емдеу, алдын алу, барлық ӘМА үшін тегін АДҚ;

– Инфекциялық аурулар кезіндегі медициналық көмек;

– Қан препараттарымен қамтамасыз ету;

– Паллиативтік көмек және ауыр пациенттерге ұзақ мерзімді күтім.

Ал шетелде қалай?

* Тегін мемлекеттік медициналық көмектің бірыңғай пакеті:

* Ресейде – санитариялық авиация, АИТВ/ЖИТС, жыныстық жолмен берілетін инфекциялар, туберкулез және психикалық аурулар;

* Эстониядағы медициналық көмек – Жедел медициналық көмек, АИТВ/ЖИТС, инфекциялар, туберкулез және психикалық аурулар;

* Литвадағы медициналық көмек – тек жедел медициналық көмек; * Германия мен Нидерландыда тек мейіргерлік күтім.

ТЕЗИСЫ ПО РАЗЪЯСНЕНИЮ ЗАКОНА ОБ ОСМС

ЕДИНЫЙ БАЗОВЫЙ ПАКЕТ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ: ПРОЗРАЧНОСТЬ И ДОСТУПНОСТЬ

Главой государства подписан закон, который предусматривает ряд ключевых нововведений в системе обязательного социального медицинского страхования (ОСМС).

В соответствии с лучшими международными практиками Министерством здравоохранения внедрен ряд изменений, направленных на реализацию базовых гарантий в здравоохранении для каждого жителя страны и долгосрочную стабильность финансирования медицинской помощи.

📌 В Послании от 2 сентября 2024 года Глава государства поручил сформировать единый пакет базовой государственной медицинской помощи, сбалансированный по возможностям бюджета и потребностям граждан.

Этот шаг направлен на то, чтобы:

– устранить дублирование между государственными и страховыми программами;

– обеспечить чёткие границы и прозрачность перечня медуслуг — как для пациентов, так и для врачей;

– повысить доступность и качество медицинской помощи.

С января 2026 года начнется поэтапный переход к Единому пакету медицинской помощи, который обеспечит:

– Четкое разграничение ГОБМП и ОСМС, исключение дублирования услуг

– Доступность ранней профилактики заболеваний

– Скрининги на выявление онкологических заболеваний для всех граждан, независимо от статуса в ОСМС

– Бесплатные обследования при подозрении на социально значимые заболевания

– Финансовую устойчивость системы за счет перераспределения ресурсов

– Приближение к реальной страховой модели

🔬 Для перехода к однопакетной модели финансирования Министерством здравоохранения совместно с внешними экспертами проведён масштабный анализ всех медицинских услуг и их стоимости.

🎯 Наш приоритет остаётся неизменным — это максимальный охват населения ОСМС, вне зависимости от социального статуса.

🩺 Что изменится:

✅ Раннее выявление заболеваний:

Единый пакет расширит гарантии по ранней диагностике социально-значимых заболеваний.

Онкоскрининги, к примеру, станут доступны всем казахстанцам, независимо от страхового статуса.

Всеобщая доступность онкоскринингов в пакете ГОБМП позволит проводить своевременную эффективную диагностику и лечение рака на ранних стадиях.

Важно отметить, что сегодня в рамках ГОБМП диагностика проводится только по туберкулезу и ВИЧ–инфекции, диагностика остальных социально значимых заболеваний – в рамках ОСМС.

При этом незастрахованные лица сохранят доступ к базовому пакету медицинских услуг, такие как:

– Первичное обращение в поликлиники;

– Вакцинация и онкоскрининги на раннюю диагностику;

– Диагностика при подозрении на социально-значимые заболевания;

– Скорая медицинская помощь;

– Экстренная медицинская помощь пациентам при жизнеугрожающих состояниях;

– Диагностика, лечение, профилактика, бесплатное АЛО при всех СЗЗ;

– Медицинская помощь при инфекционных заболеваниях;

– Обеспечение препаратами крови;

– Паллиативная помощь и длительный уход за тяжелыми пациентами.

А как за рубежом?

– Единый пакет бесплатной государственной медицинской помощи включает в себя:

– в России – санитарную авиацию, ВИЧ/СПИД, инфекции, передающиеся половым путем, туберкулез и психические заболевания;

– в Эстонии – неотложную медицинскую помощь, ВИЧ/СПИД, инфекции, туберкулез и психические заболевания;

– в Литве – только неотложная медицинская помощь;

– В Германии и Нидерландах – только сестринский уход.

МӘМС ТУРАЛЫ ЗАҢДЫ ТҮСІНДІРУ БОЙЫНША ТЕЗИСТЕР

Д. Е САНАТЫНДАҒЫ АДАМДАР МӘМС ШЕҢБЕРІНДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕККЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗЕ АЛАДЫ

Қабылданған заң шеңберінде 2026 жылы МӘМС жүйесі жергілікті бюджеттер қаражаты есебінен дағдарысты және шұғыл әл-ауқат деңгейі (Д және Е санаттары) бар 1 миллионға жуық адамды қосымша қамтитын болады.

Бұл табысы төмен ҚР азаматтарының тағы 5%-ы МӘМС есебінен жоспарлы медициналық көмекке қол жеткізе алатынын білдіреді.

Халықтың осы санаттары үшін жарналар осы азаматтардың медициналық көмекке жүгіну фактісі бойынша жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін болады.

Бұдан басқа, ЖАО-ның жұмыссыздық деңгейін төмендету және халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесу үшін тікелей жауапкершілігін ескере отырып, ресми тіркелген жұмыссыздар үшін МӘМС жарналарын төлеуге арналған шығыстар да жергілікті бюджеттерге жүктелетін болады.

Бүгінгі таңда 16,9 млн адам (82,6%) сақтандырылған, оның ішінде 11,9 млн адам (59,5%) халықтың жеңілдетілген санаттарына жатады, олар үшін МӘМС жарналарын мемлекет төлейді. Бұл мемлекеттің әлеуметтік жауапкершілігінің жоғары деңгейін көрсетеді.

МӘМС жүйесінен тыс 3,4 млн-ға жуық адам қалады, оның ішінде 2,4 млн-ы жағдайы жақсы және қанағаттанарлық өмір сүру деңгейі бар азаматтар, ал 1 млн-ға жуығы – әлеуметтік әл-ауқаттың дағдарыстық (Д) және шұғыл (Е) деңгейлеріне жататын азаматтар.

2,4 млн. адам еңбекке қабілетті жастағы азаматтар тобындағы адамдар үшін сақтандыру жүйесіне кіру жеңіл әрі ауыртпалықсыз болып қалады:

✔️ Айына 4250 теңге немесе жылына 51 000 теңге.

2027 жылдан бастап Қазақстан барлық тараптардың — мемлекеттің, жұмыс берушілердің және азаматтардың ортақ жауапкершілігінің барынша жоғары дәрежесімен толыққанды сақтандыру моделіне көшуді жоспарлап отыр.

🛡 Бұл шаралар «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексте бекітілген ортақ жауапкершілік қағидаттарын іске асыруға және азаматтың әлеуметтік жағдайына қарамастан медициналық көмекке әділ қол жеткізуді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. «Енді ең әлеуметтік осал азаматтар медициналық көмекті кедергісіз ала алады».

ТЕЗИСЫ ПО РАЗЪЯСНЕНИЮ ЗАКОНА ОБ ОСМС

ЛЮДИ С КРИЗИСНЫМ УРОВНЕМ БЛАГОПОЛУЧИЯ КАТЕГОРИИ Д.Е ПОЛУЧАТ ДОСТУП К МЕДПОМОЩИ В РАМКАХ ОСМС

В Казахстане принят закон, который предусматривает ряд ключевых нововведений в системе обязательного социального медицинского страхования (ОСМС).

В рамках принятого закона в 2026 году системой ОСМС за счет средств местных бюджетов дополнительно будут охвачены порядка 1 миллиона человек с кризисным и экстренным уровнем благополучия (категории Д и Е).

Это значит, что еще 5% граждан РК с низкими доходами получат доступ к плановой медицинской помощи за счет ОСМС.

За данные категории населения взносы будут возложены на местные исполнительные органы по факту обращения этих граждан за медицинской помощью.

Кроме того, учитывая прямую ответственность МИО за снижение уровня безработицы и содействие занятости населения, расходы на уплату взносов на ОСМС за официально зарегистрированных безработных также будут возложены на местные бюджеты.

На сегодня застрахованы 16,9 млн человек (82,6 %), из них 12 млн человек (59,5%) относятся к льготным категориям населения, за которых взносы на ОСМС уплачиваются государством. Это говорит о высоком уровне социальной ответственности государства.

Около 3,5 млн человек остаются вне системы ОСМС, из них 2,4 млн. граждан с благополучным и удовлетворительным уровнем жизни, а около 1 млн. – это граждане, относящиеся к кризисным (Д) и экстренным (Е) уровням социального благополучия.

Для лиц из группы граждан трудоспособного возраста в 2,4 млн. человек вход в страховую систему остается мягким и необременительным:
✔️4250 тенге в месяц или 51 000 тенге в год.

С 2027 года Казахстан планирует перейти к полноценной страховой модели с более высокой степенью солидарной ответственности всех сторон — государства, работодателей и самих граждан.

🛡 Эти меры позволят реализовать принципы солидарной ответственности, закреплённые в Кодексе «О здоровье народа и системе здравоохранения», и обеспечить справедливый доступ к медицинской помощи вне зависимости от социального положения гражданина.«Теперь самые социально уязвимые граждане смогут беспрепятственно получать медицинскую помощь».

ТЕЗИСЫ ПО РАЗЪЯСНЕНИЮ ЗАКОНА ОБ ОСМС

ҚАНТ ДИАБЕТІН ЕМДЕУ: ДӘРІ-ДӘРМЕКТЕРДІҢ САПАСЫН НЫҒАЙТУҒА БАСЫМДЫҚ БЕРУ

2025 жылғы 14 шілдеде міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесін жетілдіру туралы Қазақстан Республикасының Заңы күшіне енді, оның шеңберінде мемлекет қаражатының есебінен кепілді қамтамасыз етілуге жататын әлеуметтік мәні бар аурулардың тізбесі қайта қаралды.

Қант диабеті әлеуметтік мәні бар ауру ретінде қарастырыла береді. Алайда, халықаралық практиканы ескере отырып және терапияға қолжетімділікті кеңейту мақсатында оны қаржыландыру МӘМС пакетіне ауыстырылды. Бұл шешім пациенттерді қорғау деңгейін төмендетпейді, керісінше қаржыландырудың тұрақтылығын нығайтады және денсаулық сақтау қызметтерінің ауқымын, соның ішінде соңғы емдеу әдістерін кеңейтуге мүмкіндік береді.

Бұл ретте 0-ден 18 жасқа дейінгі балалар, сондай-ақ қант диабетінің асқынған ағымы (ретинопатия, нефропатия, БСА, жүрек-қан тамырлары аурулары) бар ересек пациенттер, әдетте, МӘМС шеңберінде сақтандырылған жеңілдікті санаттарға кіреді.

Екінші типтегі қант диабеті негізінен 45 жастан асқан адамдарда анықталады. 2 типті ҚД дамуының негізгі қауіп факторлары артық салмақтың болуы, жоғары калориялы тағам және отырықшы өмір салты болып табылады. Бұл аурудың ерте диагнозымен, тамырлы асқынулардың пайда болуымен және дұрыс кешенді емдеумен ұзақ клиникалық ремиссияға қол жеткізуге болады.

Бұл ретте, ҚД-ны ерте анықтауға скрининг жүргізу сақтандырылу мәртебесіне қарамастан ТМККК шеңберінде 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап жүргізілетін болады.

ҚД бар пациенттерді дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету бөлігінде Денсаулық сақтау министрлігі ауқымды талдау жүргізді, оның барысында сатып алу құрылымы қайта қаралды, препараттардың позициялары ұтымды болды және тізбелерге енгізу өлшемшарттары нақтыланды.

Қазақстан бүгінде өңірдегі инсулиндердің кең спектрін ұсынады және оларды пациенттердің барлық санаттары үшін тегін ұсынуды қамтамасыз етеді. Ескірген нысандардан қазіргі заманғы препараттарға, оның ішінде инсулин помпаларына арналған шығын материалдарының бағаларын қайта қарау және бюджет ресурстарын жоғары тиімді терапияның пайдасына қайта бөлу арқылы дәйекті көшу жүргізілуде.

Министрлік дәлелді медицина қағидаттарын, халықаралық стандарттарды және азаматтардың нақты қажеттіліктерін басшылыққа ала отырып, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жүйесін жетілдіруді жалғастырады. Мақсат өзгеріссіз қалады – барлығына қолжетімді, қауіпсіз және тиімді емдеу.

Анықтама: электрондық тіркеу диспансерлік базасының (ДНЭТ) деректері бойынша 2025 жылға қант диабетімен ауыратын 535 033 пациент тіркелген, оның ішінде:

* 504 456 адам (95%) – 2 типті қант диабетімен;

* 30 577 адам — 1 типті қант диабетімен ауырады, оның 5 625-і 18 жасқа дейінгі балалар.

Қазақстанда 1 және 2 типті қант диабетімен ауыратын барлық пациенттер амбулаториялық дәрілік қамтамасыз ету (АДҚ) деңгейінде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (ТМККК) шеңберінде қазіргі заманғы диабетке қарсы препараттармен толық қамтамасыз етіледі.

Пациенттерге ұсынылатын препараттар халықаралық ұсыныстарға (нұсқаулықтарға) және Ұлттық клиникалық хаттамаларға, соның ішінде инсулин аналогтарына және заманауи таблеткалық препараттарға сәйкес келеді.

* Диспансерлік есепте тұрған барлық адамдар үшін инсулиндердің қолжетімділігі 100%-ды құрайды.

* Балаларға ерекше назар аударылады: 1 типті ҚД бар 2400 бала (жалпы санының 39%) инсулин помпаларын қолдана отырып инсулин терапиясын алады, бұл өмір сапасы мен ауруды бақылау деңгейін едәуір жақсартады.

2018 жылдан бастап 2025 жылға дейін АДҚ қаржыландыру көлемі 3 есеге — 87,8 млрд теңгеден 229 млрд теңгеге дейін өсті, онын ішінде қант диабетін емдеуге 45,5 млрд теңге бағытталды.

ҚД бар бір пациентке кететін шығындар аурудың ауырлығына, асқынулардың болуына және қолданылатын терапияға байланысты кең ауқымда өзгереді:

* Пациенттердің 81%-ы жылына 618-ден 184 978 теңгеге дейінгі сомаға ем алады;

* Пациенттердің 16,7%-ы-184 979-дан 600 000 теңгеге дейінгі диапазонда;

* Пациенттердің 2,3%-ы – жылына 601 000-нан 6,5 млн теңгеге дейін шығындарды (жоғары технологиялық емдеуді, инсулин помпаларын және шығын материалдарын қоса алғанда) талап етеді.

ЛЕЧЕНИЕ САХАРНОГО ДИАБЕТА: ПРИОРИТЕТ НА УКРЕПЛЕНИЕ СОЦИАЛЬНОЙ ЗАЩИТЫ ПАЦИЕНТОВ И КАЧЕСТВО ПРЕПАРАТОВ

В рамках закона о совершенствовании системы обязательного социального медицинского страхования (ОСМС), вступившего в силу 14 июля 2025 года, был пересмотрен перечень социально значимых заболеваний, подлежащих гарантированному обеспечению за счёт средств государства.

С учётом международной практики и в целях расширения доступа к терапии, финансирование лечения пациентов с сахарным диабетом переведено в пакет ОСМС. На сегодня сахарный диабет является управляемым заболеванием. Реализуются скрининги на диагностику сахарного диабета и его осложнений, программы амбулаторного лекарственного обеспечения, управления заболеваниями. Но при этом, значительная роль отводится самом пациенту в управлении собственным здоровьем.

Это решение не снижает социальный уровень защиты пациентов, напротив, укрепляет устойчивость финансирования и позволяет расширить спектр медицинских услуг, включая новейшие методы лечения.

При этом дети от 0 до 18 лет, а также взрослые пациенты с осложнённым течением диабета (ретинопатия, нефропатия, ХБП, сердечно-сосудистые заболевания), как правило, входят в льготные категории, застрахованные в рамках ОСМС.

Диабет второго типа преимущественно выявляется у лиц старше 45 лет. Основными факторами риска развития СД 2 типа являются наличие избыточной массы тела, высококалорийная пища и малоподвижный образ жизни. При ранней диагностике данного заболевания, возникновении сосудистых осложнений и правильном комплексном лечении, возможно достижение длительной клинической ремиссии.

Проведение скрининга на раннее выявление СД будет проводиться с 1 января 2026 в рамках ГОБМП независимо от статуса застрахованности.

В Казахстане сегодня предлагается самый широкий спектр инсулинов в регионе и обеспечивает их бесплатное предоставление для всех категорий пациентов. Ведётся последовательный переход от устаревших форм к современным препаратам, в том числе через пересмотр цен на расходные материалы для инсулиновых помп и перераспределение бюджетных ресурсов в пользу высокоэффективной терапии.

Министерство продолжает совершенствовать систему лекарственного обеспечения, руководствуясь принципами доказательной медицины, международными стандартами и реальными потребностями граждан.

По данным электронного регистра диспансерных больных (ЭРДБ) на 2025 год зарегистрировано 535 033 пациента с сахарным диабетом, из них:

– 504 456 человек (95%) — с диабетом 2 типа;

– 30 577 человек — с диабетом 1 типа, из которых 5 625 — дети до 18 лет.

Цель остаётся неизменной – доступное, безопасное и эффективное лечение для каждого.

Справка:

В Казахстане все пациенты с сахарным диабетом 1 и 2 типов полностью обеспечиваются современными антидиабетическими препаратами и медицинскими изделиями на уровне амбулаторного лекарственного обеспечения (АЛО).

Доступность инсулинов для всех состоящих на диспансерном учёте составляет 100%. Особое внимание уделяется детям: 2400 детей с СД 1 типа (39% от общего количества) получают инсулинотерапию с использованием инсулиновых помп, что значительно повышает качество жизни и уровень контроля заболевания.

С 2018 по 2025 год объёмы финансирования лекарственного обеспечения выросли в 3 раза — с 87,8 млрд тенге до 229 млрд тенге, из них ежегодно порядка 45,5 млрд тенге направляется на лечение сахарного диабета.

Затраты на одного пациента с СД варьируются в широком диапазоне, в зависимости от тяжести заболевания, наличия осложнений и применяемой терапии:

– 81% пациентов — получают лечение на сумму от 618 до 184 978 тенге в год;

– 16,7% пациентов — в диапазоне от 184 979 до 600 000 тенге;

2,3% пациентов — требуют затрат от 601 000 до 6,5 млн тенге в год (включая высокотехнологичное лечение, инсулиновые помпы и расходные материалы).

ТЕЗИСЫ ПО РАЗЪЯСНЕНИЮ ЗАКОНА ОБ ОСМС

Для пациентов с ДЦП и другими заболеваниями сохраняются гарантии медицинской помощи

О сохранении гарантий медицинской помощи для пациентов с детским церебральным параличом и другими социально значимыми заболеваниями.

В рамках реализации Послания Главы государства народу Казахстана от 2 сентября 2024 года сформирован Единый пакет базовой государственной медицинской помощи, сбалансированный с возможностями бюджета и гарантирующий гражданам доступ к необходимым медицинским услугам.

14 июля 2025 года принят Закон «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам обязательного социального медицинского страхования и оказания медицинских услуг».

Закон направлен на повышение эффективности системы обязательного социального медицинского страхования (ОСМС) и максимальный охват населения медицинской помощью.

Для минимизации рисков предусмотрены финансовые механизмы, позволяющие регионам страховать социально уязвимые категории граждан (категории D и Е).

Государство, как и прежде, вносит страховые взносы за 15 льготных категорий граждан, включая детей, беременных женщин, пенсионеров, студентов, лиц с инвалидностью и безработных — в общей сложности около 12 миллионов казахстанцев.

Переход на Единый пакет гарантий позволит четко разграничить виды медицинской помощи, устранить дублирование и сделать систему более прозрачной и понятной для населения.

С 1 января 2026 года вступает в силу обновленный перечень социально значимых заболеваний (СЗЗ), включающий 11 нозологий. В него входят:

туберкулез, ВИЧ, хронические вирусные гепатиты и циррозы печени, злокачественные новообразования, психические и поведенческие расстройства, орфанные заболевания, острый инфаркт миокарда (первые 6 месяцев), детский церебральный паралич, дегенеративные болезни нервной системы, демиелинизирующие болезни ЦНС, цереброваскулярные болезни (инсульты в течение 1 года), эпилепсия.

Особое внимание уделено пациентам с детским церебральным параличом (ДЦП).

На диспансерном учете в Казахстане состоит 27 932 пациентов с ДЦП, из которых 99% застрахованы в системе ОСМС. Большинство пациентов имеют инвалидность и входят в льготные категории, застрахованные государством.

Таким образом, для них условия оказания медицинской помощи не меняются — сохраняется весь объем бесплатной помощи, включая лекарственное обеспечение, реабилитацию, амбулаторное наблюдение, дневные и круглосуточные стационары.

Министерство здравоохранения подчеркивает, что объем медицинской помощи для пациентов, ранее входивших в перечень СЗЗ, не сокращается. Изменяется только механизм финансирования — теперь она будет оказываться в рамках системы ОСМС.

Министерство здравоохранения продолжит реализацию политики, направленной на развитие профилактической медицины, повышение охвата населения медицинским страхованием и сохранение гарантированных объемов помощи для наиболее уязвимых категорий граждан.

ЦЕРЕБРАЛЬДЫ САЛ АУРУЫ ЖӘНЕ БАСҚА АУРУЛАРЫ БАР ПАЦИЕНТТЕР ҮШІН МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ КЕПІЛДІГІ САҚТАЛАДЫ

Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау шеңберінде Денсаулық сақтау министрлігі базалық мемлекеттік медициналық көмектің бірыңғай пакетін қалыптастыру бойынша жүйелі жұмыс жүргізуде. Бұл тұрғыда әлеуметтік мәні бар аурулар мен динамикалық бақылауға жататын аурулардың тізбелері өзектендірілді.

Біріншіден, әлеуметтік мәні бар аурулардың тізбесі инсульттан кейінгі жіті жағдайлармен толықтырылды (1 жыл бойы). Бұл көмектің сабақтастығын және медициналық оңалтудың ерте басталуын қамтамасыз етеді. МӘМС енгізілуімен халық үшін КТ және МРТ сияқты жоғары технологиялық зерттеулердің қолжетімділігі айтарлықтай артқанын атап өтемін.

Екіншіден, қаржыландыруды оңтайландыру және қайталануды болдырмау мақсатында 4 ауру – балалардың церебральды сал ауруы, ревматизм, дәнекер тінінің жүйелі зақымдануы және қант диабеті – МӘМС жүйесі арқылы қаржыландыру үшін ДБЖА тізбесіне ауыстырылды.

Бұл медициналық көмектің қысқаруына әкелмейтін әкімшілік шара екенін айта кеткен жөн. Іс – шаралардың барлық кешені – диагностика, емдеу, динамикалық бақылау және медициналық оңалту-медициналық көмек көрсетуді ұйымдастырудың қолданыстағы клиникалық хаттамалары мен стандарттарына сәйкес толық көлемде жүзеге асырылатын болады.

Үшіншіден, бұл шешімді қабылдау кезінде біз әлеуметтік аспектілерді ескердік. Церебральды сал ауруы және 1 типтік қант диабеті сияқты аурулар балалық шақта пайда болады. Балалар сақтандыру сыйлықақыларын мемлекет төлейтін жеңілдік санатына жатады. Кәмелетке толған және осы пациенттер үшін мүгедектік расталған кезде мемлекет МӘМС жүйесіне жарналарды жүзеге асыруды жалғастырады, бұл медициналық көмектің өмір бойы қолжетімділігінің сақталуына кепілдік береді.

Бүгінгі таңда Қазақстанда БЦА бар 27 932 пациент бар, оның 99%-ы МӘМС жүйесінде сақтандырылған.

Қант диабетімен есепте тұрғандардың жалпы санының 95%-ды құрайтын 2 типтік ҚД ауруына келетін болсақ, медициналық көмектің көлемі (дәрі – дәрмекпен қамтамасыз ету, динамикалық бақылау, тәулік бойы, күндізгі стационарлар, медициналық оңалту) өзгермейді, бәрі бұрынғысынша қалады, тек қаржыландыру көзі ғана өзгереді (МӘМС). Бұл ретте, диспансерлік пациенттердің 96%-ы МӘМС жүйесінде сақтандырылған.

ҚД мыңдаған қазақстандықтардың өмір сүру сапасына әсер ететін аурулардың бірі ретінде мемлекеттің ерекше бақылауында қалады. Бірақ сонымен бірге, бұл ауру басқарылады, мұнда пациенттің рөлі өмір салтын өзгерту, жаман әдеттерді жою бөлігінде өте жоғары.

Азаматтардың сақтандыру жауапкершілігі мәселесіне ерекше назар аударғым келеді. Сақтандыру мәртебесі толыққанды медициналық көмек алудың негізгі шарты болып қала береді.

Мысалы, сақтандыру жарналарының орташа мөлшері айына 51 мың теңгеге жуық болғанда МӘМС жүйесі консультациялық-диагностикалық қызметтер мен дәрілік препараттарға қолжетімділікті қамтамасыз етеді, олардың құны 2 типтік қант диабетін емдеу жағдайында 600 мыңнан 6,5 миллион теңгеге дейін жетуі мүмкін. Бұл сақтандыру моделінің тиімділігін және МӘМС жүйесіне қатысудың маңыздылығын көрнекі растау.

Осылайша, БЦА және басқа да созылмалы аурулары бар пациенттерге медициналық көмек көрсетудің барлық кепілдіктері МӘМС жүйесінде сақтандыру мәртебесі сақталған жағдайда толық көлемде сақталады.

Медициналық көмектің көлемі жөніндегі мәселеге қатысты мынаны хабарлаймын: пациенттерге медициналық көмек көрсетудің көлемі мен шарттары өзгеріссіз қалады. Амбулаториялық бақылау, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, медициналық оңалту, стационарлық көмек (күндізгі және тәулік бойғы стационарлар) қоса алғанда, медициналық көмектің барлық кешені толық көлемде сақталды.

Денсаулық сақтау министрлігі мынаны ерекше атап көрсетеді: МӘМС пакетіне ауыстырылған аурулары бар пациенттер үшін медициналық көмек, сондай-ақ қаржыландыру көлемі қысқармайды.

Бұл ретте сақтандыру мәртебесінің маңыздылығына ерекше назар аударғым келеді. Жұмыссыздарды қоса алғанда, экономиканың ресми секторында жұмыс істемейтін азаматтар үшін мемлекеттік қолдау тетігі көзделген. Мұндай жағдайда жұмыссыз ретінде тіркеліп, тиісті жеңілдікті мәртебе алу қажет.

Осыдан кейін МӘМС жүйесіне сақтандыру жарналары жергілікті атқарушы органдардың қаражаты есебінен жүзеге асырылатын болады, бұл 1 млн. астам азаматты міндетті сақтандыру жүйесі шеңберінде медициналық көмектің барлық түрлеріне толық қол жеткізуге кепілдік береді.

Осылайша, медициналық көмектің бірыңғай пакетіне ауыса отырып, консультациялық-диагностикалық қызметтердің барлық түрлеріне қолжетімділік, негізгі ауруды да, қосалқы патологияларды да емдеуді қоса алғанда, тәулік бойы және күндізгі стационарда емдеуді қамту, оңалту қызметтерін көрсетуді кеңейту ұлғаяды.

ДЛЯ ПАЦИЕНТОВ С ДЦП И ДРУГИМИ ЗАБОЛЕВАНИЯМИ СОХРАНЯЮТСЯ ГАРАНТИИ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ

В рамках исполнения поручения Главы государства Министерством здравоохранения проводится системная работа по формированию Единого пакета базовой государственной медицинской помощи. В этом контексте были актуализированы перечни социально-значимых заболеваний и заболеваний, подлежащих динамическому наблюдению.

Во-первых, перечень социально-значимых заболеваний был дополнен острыми состояниями после перенесенного инсульта (в течение 1 года). Это обеспечит преемственность помощи и раннее начало медицинской реабилитации. Отмечу, что с введением ОСМС доступность высокотехнологичных исследований, таких как КТ и МРТ, для населения существенно возросла.

Во-вторых, в целях оптимизации финансирования и исключения дублирования, 4 заболевания – детский церебральный паралич, ревматизм, системные поражения соединительной ткани и сахарный диабет – переведены в перечень ЗПДН для финансирования через систему ОСМС.

Следует отметить, что это административная мера, которая не приведет к сокращению объемов медицинской помощи. Весь комплекс мероприятий – диагностика, лечение, динамическое наблюдение и медицинская реабилитация – будет осуществляться в полном объеме в соответствии с действующими клиническими протоколами и стандартами организации оказания медицинской помощи.

В-третьих, при принятии этого решения мы учитывали социальные аспекты. Заболевания, такие как ДЦП и сахарный диабет 1 типа, формируются в детском возрасте. Дети относятся к льготной категории, за которую страховые взносы уплачиваются государством. При достижении совершеннолетия и подтверждении инвалидности за этих пациентов государство продолжает осуществлять взносы в систему ОСМС, что гарантирует сохранение доступности медицинской помощи на протяжении всей жизни.

На сегодня в Казахстане насчитывается 27 932 пациента с ДЦП, из которых 99% застрахованы в системе ОСМС.

Что касается заболевания СД 2 типа, которое составляет почти 95% от общего количества состоящих на учете с сахарным диабетом, то объем медицинской помощи (лекарственное обеспечение, динамическое наблюдение, круглосуточные, дневные стационары, медицинская реабилитация), не меняется, все остается по – прежнему, меняется только источник финансирования (ОСМС). При этом, 96% диспансерных пациентов застрахованы в системе ОСМС.

СД остаётся под особым контролем государства, как одно из заболеваний, затрагивающее качество жизни тысячи казахстанцев. Но при этом, данное заболевание является управляемым, где роль самого пациента очень высока в части изменения образа жизни, исключения вредных привычек.

Особое внимание хочу уделить вопросу страховой ответственности граждан. Статус застрахованности остается ключевым условием получения полноценной медицинской помощи.

К примеру, при среднем размере страховых взносов около 51 тысячи тенге в месяц, система ОСМС обеспечивает доступ к консультативно-диагностическим услугам и лекарственным препаратам, стоимость которых в случае лечения сахарного диабета 2 типа может достигать от 600 тысяч до 6,5 миллионов тенге. Это наглядное подтверждение эффективности страховой модели и важности участия в системе ОСМС.

Таким образом, все гарантии оказания медицинской помощи пациентам с ДЦП и другими хроническими заболеваниями сохраняются в полном объеме при условии поддержания статуса застрахованности в системе ОСМС.

Касательно вопроса по объёму медицинской помощи сообщаю следующее: объём и условия оказания медицинской помощи пациентам остаются неизменными. Сохранён в полном объёме весь комплекс медицинской помощи, включая: амбулаторное наблюдение, лекарственное обеспечение, медицинскую реабилитацию, стационарную помощь (дневные и круглосуточные стационары).

Министерство здравоохранения особо подчеркивает: для пациентов, с заболеваниями, которые перенесены в пакет ОСМС, не происходит сокращения объёмов медицинской помощи, а также финансирования.

При этом хочу особо обратить внимание на важность страхового статуса. Для граждан, не занятых в формальном секторе экономики, включая безработных, предусмотрен механизм государственной поддержки. В таком случае необходимо пройти регистрацию в качестве безработного, получить соответствующий льготный статус.

После этого страховые взносы в систему ОСМС будут осуществляться за счет средств местных исполнительных органов, что гарантирует полный доступ ко всем видам медицинской помощи в рамках системы обязательного страхования более 1 млн. граждан.

Таким образом, с переходом на Единый пакет медицинской помощи, увеличивается доступность ко всем видам консультативно-диагностических услуг, охват лечения в круглосуточном и дневном стационаре, включая лечение как основного заболевания, так и сопутствующих патологий, расширение оказания реабилитационных услуг.

2026 жылғы 1 қаңтардан бастап 11 нозологияны қамтитын әлеуметтік мәні бар аурулардың (ӘМА) жаңартылған тізбесі күшіне енеді.

Оған алғаш рет инсульт салдарынан болған эпилепсия және цереброваскулярлық аурулар енгізілді (1 жыл бойы).

Бұл медициналық оңалтудың ерте басталуын және пациенттерді бақылаудың үздіксіздігін қамтамасыз етеді, бұл емдеудің тиімділігін айтарлықтай арттырады.

Бір мезгілде төрт ауру — балалардың церебральды сал ауруы (БЦА), ревматизм, дәнекер тінінің жүйелі зақымдануы және қант диабеті — динамикалық бақылауға жататын аурулар тізбесіне (ЖБЖА) ауыстырылды және МӘМС жүйесі арқылы қаржыландырылатын болады.

МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ КӨЛЕМІ ҚЫСҚАРМАЙДЫ

Бұл ауруларды МӘМС жүйесіне көшіру-медициналық көмектің қолжетімділігі мен көлеміне әсер етпейтін әкімшілік шара.

Көмектің барлық түрлері — диагностика, емдеу, динамикалық бақылау, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету және медициналық оңалту — толық көлемде сақталады.

Қаржыландыру көзі ғана өзгереді, бұл ретте мемлекеттік кепілдіктер деңгейі өзгеріссіз қалады.

«Біз көмек көлемін қысқартпаймыз – біз жүйені тұрақты, әділ және қолжетімді етеміз. Созылмалы аурулары бар барлық пациенттер емдеуді, дәрі-дәрмектерді және оңалтуды толық көлемде алуды жалғастырады», – деп атап өтті Денсаулық сақтау министрлігі.

ЦЕРЕБРАЛЬДЫ САЛ АУРУЫ ЖӘНЕ ҚАНТ ДИАБЕТІ БАР ПАЦИЕНТТЕРГЕ КЕПІЛДІКТЕР САҚТАЛАДЫ

Бүгінгі таңда Қазақстанда церебральды сал ауруымен ауыратын 27 932 науқаспациент тіркелген, оның 99%-ы МӘМС жүйесінде сақтандырылған.

Церебральды сал ауруы бар пациенттердің көпшілігінде мүгедектік тобы болғандықтан, олар үшін сақтандыру сыйлықақыларын мемлекет төлейді, бұл медициналық көмектің үздіксіздігіне кепілдік береді.

Ауруы бойынша қант диабеті (ҚД):

* Медициналық көмектің көлемі сақталады – диагностика, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, бақылау, тәулік бойы және күндізгі стационарлар, медициналық оңалту;

* Диспансерлік пациенттердің 96%-ы МӘМС жүйесінде сақтандырылған;

* 1 типтік ҚД бар пациенттер мен 18 жасқа дейінгі балалар заманауи инсулиндермен және помпалық терапиямен қамтамасыз етіледі;

* Аурудың асқынған түрлерімен мемлекет емдеу шығыстарын толығымен жабады.

МЕМЛЕКЕТ ҚАНДАЙ КЕПІЛДІК БЕРЕДІ?

Ресми жұмыспен қамтылмаған азаматтар үшін жергілікті атқарушы органдар арқылы мемлекеттік сақтандыру тетігі көзделген.

Осылайша, мемлекет халықтың әлеуметтік осал топтарының ішінен 1 млн-нан астам қазақстандықты сақтандыруға кепілдік береді.

Бұл МӘМС шеңберінде медициналық көмектің барлық түрлеріне, оның ішінде қымбат диагностикалық және оңалту қызметтеріне тең қолжетімділікті қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

«Біз бұл мәселелердің әлеуметтік сезімталдығын түсінеміз. Мемлекет ең осал азаматтарды қорғау бойынша міндеттемелерді өзіне алады. Сақтандырылғандардың барлығына медициналық көмек тегін және қолжетімді болып қалады», – деп атап өтті Денсаулық сақтау министрлігі.

Денсаулық сақтау министрлігі созылмалы аурулары бар барлық пациенттер емделуді және дәрі-дәрмектерді бұрынғы көлемде қабылдауды жалғастырады деп сендіреді – өзгерістер денсаулық сақтау жүйесін әділ, тұрақты және барлығына қолжетімді етуге бағытталған.

* ✅ Медициналық көмектің кепілдігі сақталады – бірде-бір пациент емделусіз қалмайды.

* ✅ Қызметтердің көлемі мен сапасы қысқармайды, тек қаржыландыру көзі ғана өзгереді.

* ✅ Балалар, мүгедектер, жұмыссыздар және әлеуметтік осал азаматтар мемлекет есебінен толық сақтандырылған.

С 1 января 2026 года вступает в силу обновленный перечень социально-значимых заболеваний (СЗЗ), включающий 11 нозологий.

В него впервые включены эпилепсия и цереброваскулярные болезни, перенесённые вследствие инсульта (в течение 1 года).

Это позволит обеспечить раннее начало медицинской реабилитации и непрерывность наблюдения за пациентами, что значительно повышает эффективность лечения.

Одновременно, четыре заболевания — детский церебральный паралич (ДЦП), ревматизм, системные поражения соединительной ткани и сахарный диабет — переведены в перечень заболеваний, подлежащих динамическому наблюдению (ЗПДН), и будут финансироваться через систему ОСМС.

ОБЪЁМ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ НЕ СОКРАЩАЕТСЯ

Перевод данных заболеваний в систему ОСМС — административная мера, не влияющая на доступность и объём медицинской помощи.

Все виды помощи — диагностика, лечение, динамическое наблюдение, лекарственное обеспечение и медицинская реабилитация — сохраняются в полном объёме.

Изменяется только источник финансирования, при этом уровень государственных гарантий остаётся прежним.

«Мы не сокращаем объем помощи — мы делаем систему устойчивой, справедливой и доступной. Все пациенты с хроническими заболеваниями продолжат получать лечение, лекарства и реабилитацию в полном объеме», — отметили в Министерстве здравоохранения.

СОХРАНЯЮТСЯ ГАРАНТИИ ДЛЯ ПАЦИЕНТОВ С ДЦП И САХАРНЫМ ДИАБЕТОМ

На сегодняшний день в Казахстане зарегистрировано 27 932 пациента с детским церебральным параличом, из которых 99% застрахованы в системе ОСМС.

Поскольку большинство пациентов с ДЦП имеют группу инвалидности, страховые взносы за них уплачиваются государством, что гарантирует непрерывность медицинской помощи.

По заболеванию сахарный диабет (СД):

• Объем медицинской помощи сохраняется — диагностика, лекарственное обеспечение, наблюдение, круглосуточные и дневные стационары, медицинская реабилитация;

• 96% диспансерных пациентов с диабетом застрахованы в системе ОСМС;

• Пациенты с СД 1 типа и дети до 18 лет обеспечиваются современными инсулинами и помповой терапией;

• При осложненных формах заболевания государство полностью покрывает расходы на лечение.

ЧТО ГАРАНТИРУЕТ ГОСУДАРСТВО?

Для граждан, не имеющих формальной занятости (официального места работы), предусмотрен механизм государственного страхования через местные исполнительные органы.

Таким образом, государство гарантирует страховое покрытие более 1 млн казахстанцев из числа социально уязвимых слоев населения.

Это позволяет обеспечить равный доступ ко всем видам медицинской помощи в рамках ОСМС, включая дорогостоящие диагностические и реабилитационные услуги.

Мы понимаем социальную чувствительность этих вопросов. Государство берёт на себя обязательства по защите наиболее уязвимых граждан. Для всех, кто застрахован, медицинская помощь остаётся бесплатной и доступной.

Министерство здравоохранения заверяет, что все пациенты с хроническими заболеваниями продолжат получать лечение и лекарства в прежнем объеме — изменения направлены на то, чтобы сделать систему здравоохранения более справедливой, устойчивой и доступной для всех.

• ✅ Гарантии медицинской помощи сохраняются — ни один пациент не останется без лечения.

• ✅ Объем и качество услуг не сокращаются, меняется лишь источник финансирования.

• ✅ Дети, инвалиды, безработные и социально уязвимые граждане полностью застрахованы за счёт государства.

Уақытша қиындықтар туындаған жағдайда МӘМС мәртебесін 6 ай бойы сақтауға болады

Халықты МӘМС жүйесімен барынша қамту және сақтандырылушылар үшін қолайлы жағдайлар жасау мақсатында заң жобасы жеңілдікті кезеңді ұзарту жөніндегі жаңа норманы көздейді.

Енді бес жылдың ішінде өз бетінше және үзіліссіз жарна төлейтін азаматтар уақытша төлемдер болмаған жағдайда да алты ай бойы сақтандырылған мәртебесін сақтай алады.

Бұрын бұл мерзім небәрі үш ай болатын. Бұл әділ және маңызды шешім – бұл жүйеге тұрақты қатысатын және уақытша қиындықтарға тап болғандарды қолдайды.

Өмірлік қиын жағдайда азаматтарды қолдау

МӘМС жүйесінің тартымдылығын арттыру үшін:

✅ Сақтанушы мәртебесін сақтаудың жеңілдік кезеңі — 3 айдан 6 айға дейін ұлғайтылды.

Бұл соңғы 5 жылдың ішінде тұрақты үлес қосқан, бірақ табысын уақытша жоғалтқан азаматтарға қатысты.

Бұл тәсіл әділ және адамға бағытталған — бұл адамдарға қиын сәттерде медициналық көмекке қолжетімділікті жоғалтпауға мүмкіндік береді.

2027 жылдан бастап Қазақстан барлық тараптардың — мемлекеттің, жұмыс берушілердің және азаматтардың ортақ жауапкершілігінің неғұрлым жоғары дәрежесімен толыққанды сақтандыру моделіне көшуді жоспарлап отыр.

МӘМС жүйесіне әлі кірмеген еңбекке қабілетті азаматтар үшін (шамамен 2,4 млн адам) ұсынылатын шарттар қаржылық жағынан қолжетімді болып қалады:

✔️ Айына 4250 теңге немесе жылына 51 000 теңге.

«Енді ең әлеуметтік осал азаматтар медициналық көмекті кедергісіз ала алады».

ТЕЗИСЫ ПО РАЗЪЯСНЕНИЮ ЗАКОНА ОБ ОСМС

В случае временных трудностей статус в ОСМС можно сохранить в течение 6 месяцев

В целях максимального охвата населения системой ОСМС и создания благоприятных условия для застрахованных законопроект предусматривает новую норму по продлению льготного периода.

Теперь граждане, которые самостоятельно и без перерывов платят взносы в течение пяти лет, смогут сохранять статус застрахованного в течение шести месяцев даже при временном отсутствии платежей.

Раньше этот срок составлял всего три месяца. Это справедливое и важное решение — оно поддержит тех, кто стабильно участвует в системе и сталкивается с временными трудностями.

Поддержка граждан в трудной жизненной ситуации

Для повышения привлекательности системы ОСМС:
✅ Увеличен льготный период сохранения статуса застрахованного — с 3 до 6 месяцев.

Это касается граждан, которые в течение последних 5 лет стабильно вносили взносы, но временно утратили доход.

Такой подход справедлив и человекоориентирован — он позволит людям не терять доступ к медицинской помощи в трудные моменты.

Для трудоспособных граждан, ещё не вступивших в систему ОСМС (примерно 2,4 млн человек), предлагаемые условия остаются финансово доступными:

✔️ 4250 тенге в месяц или 51 000 тенге в год.

«Теперь самые социально уязвимые граждане смогут беспрепятственно получать медицинскую помощь».

На сегодня в системе ОСМС застрахованы 16,9 млн человек (82,6 %), из них около 12 млн человек (59,5%) относятся к льготным категориям населения, за которых взносы на ОСМС уплачиваются государством. Это говорит о высоком уровне социальной ответственности государства. Около 3,4 млн человек остаются вне системы ОСМС, из них 2,4 млн. граждан с благополучным и удовлетворительным уровнем жизни, а 1 млн. – это граждане, относящиеся к кризисным (Д) и экстренным (Е) уровням социального благополучия, за которых взносы будут уплачивать местные исполнительные органы.